Kripto paraların yasal süreçleri ve devletler tarafından tanınması gibi konular dünya gündeminde güncelliğini koruyor. Türkiye, 30 Nisan 2021 tarihinde yayınladığı yönetmelik ile ödeme aracı olarak kripto para kullanımını yasakladı ve bu konuya mesafeli bir tutum içerisinde yer aldı. Bununla birlikte Türkiye’de kripto para alım – satımı ile ilgili herhangi bir yasak bulunmuyor.
Yapılan bir araştırmaya göre 2021 yılı itibariyle 257 ülkeden 131’inde kripto paralar için herhangi bir kısıtlama uygulanmıyor.
Neden Kripto Paralar Yasaklanıyor?
Kripto paralar, devlet otoritesi ve merkezi yapılaşmanın karşısında yer alıyor. Bağımsız bir şekilde hareket eden piyasalar, bazı devletleri ve Merkez Bankalarını tedirgin ediyor. Bu nedenle devlet otoritesini zayıflatacak bir unsur olarak görülüyor.
Globalleşen dünyada bazı devletler geleceğe dönük sistemin içinde yer alırken bazıları kendi varlığını korumak adına bu sistemlerden soyutlanmayı tercih ediyor. Kripto para piyasası, devletin kontrolünden bağımsız bir sistemle işlediği için merkezi yapının varlığı adına tehdit olarak görülebiliyor.
Kripto Paranın Yasaklandığı Ülkeler
Kripto parayı tehlikeli bulan ve kullanımını yasaklayan bazı ülkeler, bu konuda yasaklar uyguluyor ve hatta hapis cezasına kadar gidebilen yaptırımları devreye sokuyor.
Kripto para kullanımını ve ticaretini yasaklayan ülkelerden bazıları şu şekilde:
- Afganistan: Konuya tamamen kapalı olan Afganistan’da kripto para borsası bulunmaz ve yasaklanmıştır.
- Bangladeş: Kripto para kullanımını yasa dışı kabul eden bir diğer ülke Bangladeş, bu konuda sert yaptırımlar uygulayacağını bildirdi.
- Bolivya: Kripto para kullanımını yasa dışı faaliyetler adına ciddi bir tehlike olarak gören Bolivya, 2014 yılında kripto para kullanımına yasak getirdi.
- Cezayir: Sert tutumlar içinde olan ve kripto parayı yasaklayan Cezayir, 2017 yılında kripto para alım – satım işlemlerinde cezai işlem uygulamaya başladı.
- Katar: 2020 yılında Katar Finansal Merkezi Düzenleyici Otoritesi tarafından kripto para yasağı getirilen ülke yasağın, kara para aklama nedeniyle getirildiğini bildirdi.
- Pakistan: 2018 yılında kripto para birimleri Pakistan Devlet Bankası tarafından yasaklandı. Banka internet sitesinde ve resmi Twitter hesabında yayınlanan bir bildiri ile yasak haberini duyurdu.
- Suudi Arabistan: Kripto para ticaretlerinin yasal olmadığını ve herhangi bir işletmenin yetkililerden lisans almadığını açıklayan hükümet organları, ülkede kripto parayı yasakladı.
- Vanuatu: 2019 yılında kripto para Vanuatu’da yasaklandı.
- Vietnam: Kripto paraya başlangıçta da mesafeli duran ve 2018’de ödeme aracı olarak kullanımını yasaklayan Vietnam, 2019 yılında kripto parayı riskli bir sektör olarak gördükleri için yasakladığını duyurdu.
Kripto Paraya Kısıtlama Getiren Ülkeler
Kripto para kullanımını yasaklamayan ancak ödeme aracı olarak kullanılması gibi işlemlere kısıtlama getiren ve bu konuya mesafeli duruşunu her fırsatta ortaya koyan ülkeler arasında Hindistan, Mısır, Çin, Rusya, Endonezya, Fas ve Nepal gibi ülkeler bulunuyor. Türkiye’de de kripto para ödeme aracı olarak kullanılmadığı için kısıtlama yapan ülkeler arasında görülebilir. Türkiye’de kripto para alım – satım süreçleri için herhangi bir zorluk bulunmuyor.
Kripto para ile ilgili henüz yasal veya yasa dışı diye herhangi bir açıklama yapmayan ve bu konuda tarafsız bir tutum benimseyen ülkelerden Hindistan, kripto para kullanımına bir sınır getirmezken; işlemleri kolaylaştırmak için hizmet yardımı yapmayacağını açıkladı.
Ürdün bu konuda mesafeli bir tutum içinde olduğunu belirtirken yasal herhangi bir işlem başlatmadı ve kripto para yasağı ile ilgili bir açıklamada bulunmadı.
Kolombiya, kripto faaliyetlerini desteklemeyen bir tutum göstererek finans kurumlarının kripto işlemlerine destek vermeyeceğini açıkladı.
Endonezya, kripto paranın ticarette kullanılmasına müsaade ettiğini ancak bunun ülke genelinde yasal bir durum olmadığını bildirdi.
Diğer ülkeler ise kripto para piyasasının önünde durmayı mantıksız bularak, sürecin gelişmesine olanak tanıyor. Merkezi ve otoriter yapıya sahip, rejimlerinin zarar göreceğini düşünen ülkeler ise konuya mesafeli hatta tamamen zıt bir bakış açısıyla yaklaşıyor.
