Son yıllarda özellikle yaz aylarında Türkiye’nin farklı bölgelerinde çıkan büyük yangınlar, hepimizin içini yakıyor. Ormanlarımız, tarım alanlarımız ve hatta yerleşim yerlerimiz zaman zaman yangınların tehdidi altına giriyor. Bu durum, “Yangın nedir, nasıl oluşur?” sorusunu toplumun gündemine daha fazla taşıyor. Yangınların nasıl meydana geldiğini anlamak, hem bireysel tedbirleri artırmak hem de olası felaketlerin önüne geçmek adına büyük önem taşıyor.
Yangın Nedir?
Yangın, yanıcı bir maddenin oksijenle birleşerek kontrolsüz şekilde hızlıca yanması ve bu sırada ısı, ışık, duman gibi çeşitli sonuçlar ortaya çıkarması durumudur. Yani temel olarak kontrolden çıkmış bir yanma olayıdır.
Normalde ateş insan yaşamı için önemli ve faydalı bir araçtır; yemek pişirmede, ısınmada, sanayide enerji kaynağı olarak kullanılır. Ancak ateşin kontrol edilemediği noktada yangın oluşur ve tehlikeli bir afete dönüşür.
Yangın Neden Oluşur?
Yangının oluşması için üç temel unsurun bir araya gelmesi gerekir. Buna “yangın üçgeni” adı verilir:
- Yanıcı madde (yakıt): Odun, çöp, ot, plastik, kağıt, kumaş gibi kolay tutuşabilen materyaller.
- Oksijen: Atmosferde doğal olarak bulunur. Yanma için oksijenin yaklaşık %16 oranında mevcut olması yeterlidir.
- Isı (tutuşturucu kaynak): Çakmak, kibrit, güneşin yoğun ısısı, elektrik kıvılcımı gibi ateş kaynağı.
Bu üç unsurdan biri eksik olursa yangın meydana gelmez. Ancak hepsi bir araya geldiğinde ve kontrol sağlanamazsa yangın kaçınılmaz olur.
Yangınların Başlıca Nedenleri Nelerdir?
Yangınların çıkış sebepleri doğal olaylardan insan hatalarına kadar geniş bir yelpazeye yayılır. Başlıca nedenler şunlardır:
- İhmal ve dikkatsizlik: Piknik sonrası söndürülmeyen mangal ateşi, sigara izmariti, anız yakma gibi insan kaynaklı hatalar.
- Elektrik arızaları: Kısa devre, aşırı yüklenme, eski tesisatlar yangın sebebi olabilir.
- Kasıt (sabotaj): Bazı durumlarda kasıtlı çıkarılan yangınlar ne yazık ki ormanlara ve yerleşim alanlarına zarar verir.
- Doğal sebepler: Yıldırım düşmesi, çok sıcak hava ve düşük nemin birleşmesiyle otların kendi kendine tutuşması.
- Sanayi ve tarım faaliyetleri: Kontrolsüz fabrika baca kıvılcımları, biçerdöverlerin sıcak motor parçalarının kuru otlara değmesi gibi.
Yangından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Yangınların büyük bir kısmı insan ihmali sonucu meydana gelir. Bu yüzden alınacak basit tedbirler pek çok felaketin önüne geçebilir:
- Ormanlık alanlarda ateş yakmaktan kaçınmak, mecburen yakılıyorsa tamamen söndüğünden emin olmak.
- Piknik sonrası ateş ve közleri mutlaka suyla söndürmek.
- Sigara izmaritlerini yere atmamak, tamamen söndürmeden çöp kutusuna atmak.
- Elektrik tesisatlarını düzenli kontrol ettirmek.
- Evde yangın söndürücü bulundurmak ve nasıl kullanılacağını öğrenmek.
- Orman yangınları sırasında yetkililerin tahliye uyarılarına mutlaka uymak.
Yangın, aslında yaşamımız için gerekli olan ateşin kontrolsüz hale gelmesiyle ortaya çıkar. Son yıllarda ülkemizde yaşanan büyük yangın felaketleri gösteriyor ki yangın bilinci ve tedbiri, hem doğayı hem de insan hayatını korumak açısından kritik bir ihtiyaç.
Yangının ne olduğunu, nasıl oluştuğunu ve alınması gereken önlemleri bilmek; hepimizi daha duyarlı ve dikkatli hale getirerek yangın riskini azaltır. Böylece ormanlarımız, tarım alanlarımız ve sevdiklerimiz için daha güvenli bir çevre oluşturabiliriz.
Daha fazla bu tarz içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
