Haftada en az 45 saat çalışan normal bir işçinin ay sonunda alması gereken brüt ve net tutar, yılbaşının sonuna doğru belirlenmektedir. Asgari ücret, en az 45 saat çalışan bir işçinin alması gereken minimum tutarı belli etmektedir.
Genelde günlük olarak belirlenen asgari ücret, günlük dışında aylık ve saat şeklinde de hesaplanmaktadır. 45 saate kadar olan çalışmalar tam zamanlı sayılırken 30 saate kadar olan çalışmalar ise yarı zamanlı sayılmaktadır.
Yıllara Göre Asgari Ücret Tutarları
2016 Asgari Ücret Tutarı
2016 yılında brüt olarak 1.647 TL olarak asgari ücretin net hesaplaması 1300 TL’dir. 1300 TL ise 2016 kur değerlerine göre yaklaşık 550 Dolar’a denk gelmektedir.
2017 Asgari Ücret Tutarı
2017 yılında asgari ücrete çok fazla zam gelmemiş ve brüt tutar 1.777 TL olarak belirlenmiştir. Net tutar olan 1400 TL ise yaklaşık 500 Dolar’a denk gelmekteydi.
2018 Asgari Ücret Tutarı
2018 yılında brüt asgari ücret 2.029 TL olurken net tutar 1600 TL olmuş ve bu tutar yaklaşık 420 Dolar’a denk gelmiştir.
2019 Asgari Ücret Tutarı
2019 yılında brüt asgari ücret tutarı 2.558 TL olarak belirlenmiştir. Buna karşılık net tutar ise 2.020 TL olarak kabul görmüş ve bu tutar yaklaşık 450 Dolar’a denk gelmiştir.
2020 Asgari Ücret Tutarı
2020 yılında Türk Lirası, yavaş yavaş daha çok değer kaybetmeye başlamış ve buna karşılık brüt asgari tutar 2.943 TL, net asgari ücret tutarı ise 2.324 TL olarak belirlenmiştir. Net tutar ise yaklaşık 420 Dolar’a denk gelmiştir.
2021 Asgari Ücret Tutarı
2021 yılında Türk Lirası, Amerikan Dolarına karşı iyice değer kaybetmeye başlamıştır. Brüt asgari ücret tutarı 3.577 TL olmakla beraber net tutar ise 2.825 TL olmuştur. Net tutar, yaklaşık olarak 385 Dolar’a denk gelmiştir.
2022 Asgari Ücret Tutarı
2022 yılında brüt asgari ücret tutarı 5.004 TL olarak belirlenirken net asgari ücret tutarı ise 4.253 TL olarak belirlenmiştir. 2022 yılında asgari ücret, yaklaşık 275 Dolar’a denk gelmiş ve tarih boyunca Dolar karşısında en çok değersiz olan yıllardan biri olmuştur.
Asgari Ücret Geçmişi
Türkiye’de asgari ücret, ilk olarak 1936 yılında iş kanunu sayesinde mevzuata girmiş fakat 1951 yılına kadar resmi olarak uygulanmamıştır. 1951 yılından 1967 yılına kadar ise asgari ücret kavramı, mahalli komisyonlar tarafından belirlenmiş ve kullanılmıştır. Asgari ücretin resmi olarak yürürlüğe girmesi ve kullanılması ise 1967 yılından sonra başlamıştır.
Asgari Ücret Vergi Kesintileri
Öncelikle emekli olmayan bir işçinin brüt asgari ücretinden % 14, sosyal güvenlik primi ve işsizlik priminden ise % 1 civarında vergi kesintisi yapılır. Bu kesintiler sonrası kalan tutar ise gelir vergisi matrahını oluşturmaktadır. Gelir vergisi matrahı üzerinden de % 15 civarında bir kesinti yapılmaktadır.
Ayrıca % 1’den daha az miktarda olan damga vergisi de brüt asgari ücret tutarından kesilmektedir. Tüm bu işlemler sonrasında işçinin eline geçen miktara net asgari ücret denir. Yani brüt tutar daha çok devlet ve işvereni ilgilendirirken net tutar ise daha çok işçileri etkilemektedir.
Asgari Ücretin Saatlik Karşılığı
Öncelikle işçinin saatlik ücreti, tam 30 gün üzerinden hesaplanmaktadır. Mesai, ek çalışma gibi nedenlerden dolayı kesinlikle hesaplanması gereken saatlik ücret, 45 saat çalışma süresi üzerinden hesaplanır. İşte asgari ücretin saatlik karşılığı hesaplanırken dikkat edilenler:
- Öncelikle saatlik ücret, daha çok haftada 45 saat çalışan işçiler için uygulanır,
- Haftalık çalışma saati olan 45 saat, diğer günlere yayıldığında ortaya yaklaşık 8 saatlik bir mesai süresi çıkar,
- İzin gününün ücreti ise saatlik ücretin toplam 7.5 katıdır,
- Tüm bunlara göre, 30 gün boyunca günde 8 saat çalışan bir işçinin aylık ücreti 30’a bölünür. Ardından çıkan rakamda duruma göre 7.5 ila 8’e bölünür ve çıkan sonuç, saatlik asgari ücret olur. Bu tutar da yaklaşık mesai gibi durumlar dahil 15 ila 30 TL arasında değişmektedir.
