Özel tiyatro, bir tiyatro grubunun veya sanatçının kendi yazdığı, yönettiği ve oynadığı oyunları sahnelediği tiyatro türüdür. Özel tiyatrolar genellikle büyük tiyatrolar veya kamu oyunlarından farklı olarak, daha özgün ve özel bir hikayeyi anlatır ve daha az kalabalık bir izleyici kitlesine hitap eder.
Türkiye’deki Özel Tiyatrolar
Türkiye’de ilk özel tiyatro, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, tiyatro genellikle sarayda veya okullarda sahnelenirdi. Ancak, 19. yüzyılda İstanbul’da yabancı konsolosların kurduğu tiyatro toplulukları ve sonrasında Osmanlı vatandaşlarının kurduğu özel tiyatro grupları ile özel tiyatro faaliyetleri başlamıştır.
1905 yılında İstanbul’da, İstanbul Erkek Lisesi öğrencileri tarafından kurulan ve “İstanbul Tiyatro Cemiyeti” adı verilen ilk özel tiyatro grubu, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulmuş ilk özel tiyatro grubudur. Bu grubun kurulması ile birlikte, özel tiyatro sahnelenmeye başlamış ve yavaş yavaş büyümeye devam etmiştir.
Türkiye’de özel tiyatro, genellikle özel tiyatro grupları tarafından sahnelenir. Bu gruplar, genellikle kendi yazdıkları ve yönettikleri oyunları sahnelerler ve özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde yer alırlar.
Örnek olarak, İstanbul’da Zihni Göktay Tiyatrosu, Kenter Tiyatrosu, Oyun Atölyesi Tiyatrosu, Ankara’da ise Tiyatro Kumpanya, Ankara Kültür Sanat Tiyatrosu gibi özel tiyatro grupları bulunmaktadır. Bu grupların yanı sıra, bazı öğrenci tiyatroları ve özel okulların tiyatro bölümleri de özel oyunlar sahneler.
İstanbul’daki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
İstanbul’da birçok özel tiyatro grubu bulunmaktadır ancak en ünlü ve köklü olanları şunlardır:
- Zihni Göktay Tiyatrosu
- Kenter Tiyatrosu
- Oyun Atölyesi Tiyatrosu
- Tiyatro Kumpanya
- Mithat Alam Film Merkezi
- Mavi Uçurtma Sahnesi
- Bahçeşehir Üniversitesi Fazıl Say Sahnesi
- Beşiktaş Kültür Merkezi(BKM)
- İş Sanat Kültür Merkezi
- Zorlu PSM
- Beyoğlu Kültür Sanat
- Muammer Karaca Sahnesi
- Turgut Özal Kültür Merkezi
- Sahne Kadir Has
- Bostancı Gösteri Merkezi
- Caddebostan Kültür Merkezi
- Müjdat Gezen Tiyatrosu
- Nazım Hikmet Kültür Merkezi
- Bülent Ecevit Kültür Merkezi
Ankara’daki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
Ankara’daki en ünlü özel tiyatrolar şunlardır:
- Ankara Müjdat Gezen Sanat Merkezi
- Başkent Kültür Sanat Tiyatrosu
- Ankara Sadri Alışık Kültür Merkezi
- Yıl Tiyatrosu
- Ankara Kültür Sanat Tiyatrosu
- Dikmen Nevzat Sahnesi
- Moral Sahne
- Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkent Tiyatroları
- Ankara Devinim Tiyatrosu
- Ankara Sanat Merkezi ASM
- CSO Adana Ankara
- Congresium Ankara
- Cüneyt Gökçer Sahnesi
- Nazım Hikmet Kültür Merkezi
- Neşet Ertaş Kültür ve Kongre Merkezi
Adana’daki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
Adana’da yer alan en özel tiyatrolar aşağıdaki gibidir:
- 01 Burda PGM
- Çukurova Üniversitesi Açık Hava Tiyatrosu
- Devlet Bahçeli Kültür Merkezi
- Ramazanoğlu Kültür Merkezi
- Özden Kültür Merkezi
- Çukurova Belediyesi Orhan Kemal Kültür Merkezi
İzmir’deki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
İzmir’de bulunan en ünlü özel tiyatrolar şunlardır:
- Açık Stüdyo
- Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi
- Beş Kapılar Kalesi Amfi Tiyatro
- Bergama Kültür Merkezi
- Bostanlı Suat Taşer Tiyatrosu
- Bornova Kültür Merkezi
- Selahattin Akçiçek Kültür Merkezi
- Güzelbahçe Kültür Merkezi
- Fehmi İşgören Sahnesi
- İsmet İnönü Sanat Merkezi
- İzmir AKM Tiyatro Salonu
- Nedret Güvenç Sahnesi
- Sabancı Kültür Sarayı
- Sahne Salt
- Uğur Mumcu Kültür ve Sanat Merkezi
- Türkan Saylan Benal Nevzat Salonu
Bursa’daki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
Bursa’daki özel tiyatrolar şunlardır:
- Burç Kültür ve Gösteri Merkezi
- ÇEKSANAT Görükle Kültür Merkezi
- Konak Kültürevi
- Uğur Mumcu Sahnesi
- Yüzüncüyıl Eğitim ve Sanat Merkezi
- Nilüfer Sahnesi
- Podyum Sanat Mahal
- Bursa Kültürpark Açık Hava Tiyatrosu
Antalya’daki En Ünlü Özel Tiyatrolar Hangileridir?
Antalya’da yer alan en ünlü özel tiyatrolar aşağıda verildiği gibidir:
- Alanya Kültür Merkezi
- Alanya Açık Hava Tiyatrosu
- Antalya Açık Hava Tiyatrosu
- Antalya Atatürk Kültür Merkezi
- Konyaaltı Belediyesi Nazım Hikmet Kongre ve Fuar Merkezi
- Lara Kervansaray Oditoryum ve Kongre Merkezi
- Muratpaşa Belediyesi Kültür Salonu
