2004 yılında, üniversitedeki bir grup arkadaş, Harvard öğrencilerini çevrimiçi bir topluluk aracılığıyla birbirine bağlamak amacıyla yenilikçi ve yeni bir sosyal medya platformu oluşturdu.
Zuckerberg, Harvard yönetimi tarafından cezalandırılırken ve eylemleri nedeniyle üniversiteden sınır dışı edilmekten kıl payı kurtulurken, yapmış olduğu “Facemash” isimli uygulama ile bugünün Facebook’una zemin hazırladı. O zamanlar Harvard’da çevrimiçi “yüz kitapları” zaten vardı. Bunlar, öğrencilerin fotoğraflarının yanı sıra kendileriyle ilgili bazı bilgilerin de yer aldığı dizinlerdi. Ancak tüm öğrenci topluluğu için tek bir “yüz kitabı” yoktu, bu yüzden Zuckerberg bir tane yaratma fikrini ortaya attı. 4 Şubat 2004’te, Facebook‘un ilk yinelemesi doğdu, önceleri ismi thefacebook.com olarak biliniyordu ve sadece Harvard öğrencilerine sunuldu.
İlk açıldığında Harvard öğrencileri arasında son derece popüler olduğunu kanıtladı, öyle ki site kısa süre sonra Stanford, Yale ve Columbia’daki öğrencilerin de kullanımına açıldı, yarattığı büyük etki çok sayıdaki başka kolejlere de sıçradı.
26 Eylül 2006’ya kadar, dünyadaki herkes, en az 13 yaşında olduğu ve geçerli bir e-posta adresine sahip olduğu sürece kendine bir Facebook hesabı oluşturabilirdi.
Facebook’a üye olan kişilerin sayısı arttıkça, şirket için çalışanların sayısı da arttı. 2004’te Napster’ın kurucu ortağı Sean Parker, Facebook başkanı seçildi. Stanford’daki bir öğrencinin bilgisayarına göz atarken siteye rastladı ve kısa süre sonra Zuckerberg ve Saverin ile tanıştı. Bu noktada Facebook, merkezini Kaliforniya’daki Palo Alto’ya taşımıştı.
Zuckerberg’in kurucu ortağı ve eski yakın arkadaşı Saverin ile sorunları da The Social Network’te incelendi. Facebook, 14 yıl sonra, yaklaşık 2,2 milyar aylık kullanıcıyla dünyanın en etkili sosyal ağlarından biridir.
Instagram (genellikle IG veya Insta olarak kısaltılır), Kevin Systrom ve Mike Krieger tarafından oluşturulan ve ilk olarak Ekim 2010’da iOS‘ta piyasaya sürülen, Facebook’a ait bir Amerikan fotoğraf ve video paylaşım platformudur. Android sürümü Nisan 2012’de piyasaya sürüldü, ardından Kasım 2012’de sınırlı özellikli bir masaüstü arayüzü, Haziran 2014’te bir Fire OS uygulaması ve Ekim 2016’da Windows 10 için bir uygulama oluşturuldu. Uygulama, kullanıcıların filtrelerle düzenlenebilen, hashtag’ler ve coğrafi verilerle organize edilebilen medyalar yüklemelerine olanak tanıyor. Gönderiler herkese açık olarak veya önceden onaylanmış takipçilerle paylaşılabilir. Kullanıcılar, diğer kullanıcıların içeriklerine, etiketlere ve konumlarına göz atabilir aynı zamanda trend içerikleri görüntüleyebilir, fotoğraflarını beğenebilir ve etkileşimlerini güçlendirmek adına diğer kullanıcıları takip edebilir.
2010’daki lansmanından sonra Instagram, iki ayda 1 milyon, bir yılda 10 milyon ve Haziran 2018 itibarıyla 1 milyar kayıtlı kullanıcıyla hızla popülerlik kazandı.
Ocak 2021 itibariyle en çok takip edilen kişi 253 milyonu aşkın takipçisi ile Portekizli profesyonel futbolcu Cristiano Ronaldo oldu. 14 Ocak 2019 itibarıyla Instagram’da en çok sevilen fotoğraf, @world_record_egg hesabı tarafından yayınlanan ve yalnızca bir Kylie Jenner gönderisinde 18 milyon beğeni alan önceki rekoru aşmak amacıyla oluşturulan bir yumurta fotoğrafıdır. Resim şu anda 54 milyondan fazla beğeni aldı. Instagram, 2010’ların en çok indirilen 4. mobil uygulaması oldu.
Pinterest, görseller ve daha küçük ölçekte animasyonlu GIF’ler ve videolar kullanılarak internetteki bilgilerin (özellikle “fikirlerin”) pano şeklinde kaydedilmesini ve keşfedilmesini sağlamak için tasarlanmış bir Amerikan resim paylaşım ve sosyal medya hizmetidir.
Pinterest’in kullanıcıları, diğer kullanıcıların oluşturduğu fikirler ile ufkunu genişletebilir ve bu fikirleri farklı seviyelere getirerek yenilerinin oluşmasına olanak tanır. İçerisinde illustrasyon çalışmalarından fotoğrafçılığa, ev dekorasyonundan karikatürlere, girişimcilik makalelerinden modern teknolojiye kadar bir çok farklı konuda yüzbinlerce içerik bulunmaktadır. Site, Ben Silbermann, Paul Sciarra ve Evan Sharp tarafından oluşturuldu ve Ağustos 2020 itibarıyla 400 milyonun üzerinde aylık aktif kullanıcıya sahipti. Merkezi San Francisco’da bulunan Pinterest, Inc. tarafından işletilmektedir.
Twitter, kullanıcıların “tweet” olarak bilinen mesajlar gönderdiği ve bunlarla etkileşime girdiği bir Amerikan mikroblog ve sosyal ağ hizmetidir. Kayıtlı kullanıcılar tweet gönderebilir, beğenebilir ve retweetleyebilir, ancak kayıtsız kullanıcılar bunları yalnızca okuyabilirler. Kullanıcılar Twitter’a web sitesi arayüzü veya mobil uygulama aracılığıyla erişiyor, ancak hizmete Nisan 2020’den önce SMS yoluyla da erişilebiliyordu.Twitter, Inc. San Francisco, California’da bulunmaktadır ve dünya çapında 25’ten fazla ofisi vardır.
Twitter, tweetleri başlangıçta 140 karakterle sınırlandırılmıştı, ancak Kasım 2017’de ikiye katlanarak 280’e yükseldi. Çoğu hesap için sesli ve görüntülü tweetler 140 saniye ile sınırlı kalmaktadır.
Twitter, Mart 2006’da Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone ve Evan Williams tarafından oluşturuldu ve o yılın Temmuz ayında piyasaya sürüldü. 2012’ye kadar, 100 milyondan fazla kullanıcı günde 340 milyon tweet attı ve hizmet günde ortalama 1,6 milyar arama sorgusu gerçekleştirdi. 2013 yılında en çok ziyaret edilen 10 web sitesinden biri oldu ve “İnternetin SMS’i” olarak tanımlandı. 2019’un 1. çeyreği itibarıyla Twitter’ın 330 milyondan fazla aylık aktif kullanıcısı vardı.Twitter’daki tweetlerin büyük çoğunluğunun küçük bir kullanıcı azınlığı tarafından yazıldığı göz önüne alındığında, uygulama dev bir mikroblog hizmeti olarak görülebilir.
Twitter, tüm bunların dışında toplumsal olaylara dikkat çekmek, reklam kampanyaları oluşturmak, Dünya’nın dört bir yanında gelişen olaylar hakkında bilgi sahibi olmak için etkili bir sosyal medya aracıdır.
LinkedIn, web siteleri ve mobil uygulamalar aracılığıyla çalışan, iş ve istihdam odaklı çevrimiçi bir hizmettir.
5 Mayıs 2003’te başlatılan platform, esas olarak profesyonel ağ oluşturma için kullanılıyor ve iş arayanların özgeçmişlerini ve işverenlerin iş ilanı vermelerine olanak tanıyor. 2015 itibariyle, şirketin gelirinin çoğu, üyeleri hakkındaki bilgilere erişimi işverenlere ve satış uzmanlarına satmaktan geliyordu. Aralık 2016’dan bu yana, tamamen Microsoft‘a ait bir yan kuruluş oldu. Şubat 2021 itibarıyla LinkedIn’in 150 ülkeden 740 milyon kayıtlı üyesi bulunmaktadır.
LinkedIn, üyelerin (hemçalışanların hem de işverenlerin) profiller oluşturmasına ve gerçek dünyadaki profesyonel ilişkileri temsil edebilecek çevrimiçi bir sosyal ağda birbirlerine “bağlanmalarına” izin verir. Üyeler (mevcut üye olsun veya olmasın) herkesi “bağlantı” kurmaya davet edebilir.
Bu uygulama ile iş ağınızı geliştirebilir, sektörünüz ile ilgili gelişmeleri, konunun muhatabı kişilerden takip edebilir ve kariyerinizde kat ettiğiniz mesafeleri geniş kitlelere duyurabilirsiniz.
TikTok
TikTok, Çinli ByteDance şirketine ait bir video paylaşım sosyal ağ hizmetidir. Sosyal medya platformu, on beş saniyeden bir dakikaya (bazı kullanıcılar için üç dakika) kadar süren dans, komedi ve eğitim gibi türlerden oluşan çeşitli kısa biçimli videolar hazırlamak için kullanılır. TikTok, ilk olarak Eylül 2016’da Çin pazarında piyasaya sürülen Douyin’in uluslararası bir versiyonudur. Daha sonra, TikTok, Çin pazarı dışındaki çoğu pazarda iOS ve Android için 2017 yılında piyasaya sürüldü; ancak, 2 Ağustos 2018’de başka bir Çin sosyal medya hizmeti olan Musical.ly ile birleştikten sonra dünya çapında kullanıma sunuldu.
TikTok ve Douyin neredeyse aynı kullanıcı arayüzüne sahip ancak birbirlerinin içeriğine erişimleri bulunmamaktadır. Sunucularının her biri, ilgili uygulamanın mevcut olduğu pazarda yer alır. İki ürün benzerdir, ancak özellikler aynı değildir. Douyin, daha fazla video için insanların yüzlerine göre arama yapabilen bir video içi arama özelliği ve satın alma, otel rezervasyonu yapma ve coğrafi etiketli incelemeler yapma gibi diğer özellikleri içerir. 2016’daki lansmanından bu yana, TikTok / Douyin Doğu Asya, Güney Asya, Güneydoğu Asya, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, Rusya ve dünyanın diğer bölgelerinde hızla popülerlik kazandı.Ekim 2020 itibarıyla, TikTok dünya çapında 2 milyardan fazla mobil indirmeyi aştı.
Vanessa Pappas, 27 Ağustos 2020’de Kevin A. Mayer’in istifasının ardından görevi devralarak TikTok’un yeni CEO’su oldu. 3 Ağustos 2020’de ABD Başkanı Donald Trump, şirketin Microsoft veya farklı bir “çok Amerikan” şirketi tarafından satın alınması için müzakerelerin başarısız olması durumunda 15 Eylül’de Amerika Birleşik Devletleri’nde TikTok’u yasaklamakla tehdit etti. 6 Ağustos’ta Trump, imzalandıktan 45 gün sonra yürürlüğe girecek olan kendi ana şirketleri ByteDance ve Tencent ile ABD’nin TikTok ve WeChat ile “işlemlerini” yasaklayan iki icra emri imzaladı. Uygulamanın 20 Eylül 2020 tarihinde planlanan yasaklanması bir hafta ertelendi ve ardından bir federal yargıç tarafından engellendi. Uygulama, Çin ile bir sınır çatışmasına yanıt olarak Haziran 2020’den bu yana 223 diğer Çin uygulamasıyla birlikte Hindistan hükümeti tarafından yasaklandı. Pakistan, 9 Ekim 2020’de ‘ahlaksız’ videolar bulunduğu gerekçesiyle TikTok’u yasakladı, ancak on gün sonra 19 Ekim 2020’de yasağını geri aldı. Ardından Mart 2021’de bir Pakistan mahkemesi “uygunsuz” içerik nedeniyle gelen şikayetler üzerine yeni bir TikTok yasağı kararı aldı. Morning Consult, Zoom ve Peacock’tan sonra TikTok’u 2020’nin en hızlı büyüyen üçüncü markası seçildi.
Youtube
YouTube, merkezi California, San Bruno’da bulunan bir çevrimiçi video paylaşım platformudur. Şubat 2005’te üç eski PayPal çalışanı olan Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim tarafından oluşturulan hizmet, Google tarafından Kasım 2006’da 1,65 milyar dolara satın alındı ve şu anda şirketin yan kuruluşlarından biri olarak faaliyet gösteriyor. Alexa İnternet sıralamasına göre YouTube, Google Arama Motoru’ndan sonra en çok ziyaret edilen ikinci web sitesidir.
YouTube, kullanıcıların yüklemesine, görüntülemesine, derecelendirmesine, paylaşmasına, oynatma listelerine eklemesine, rapor etmesine, videolar hakkında yorum yapmasına ve diğer kullanıcılara abone olmasına olanak tanır. Mevcut içerikleri arasında video klipler, TV şovu klipleri, müzik videoları, kısa ve belgesel filmler, ses kayıtları, film fragmanları, canlı yayınlar, video blogları, kısa orijinal videolar ve eğitim videoları bulundurmaktadır. Çoğu içerik bireyler tarafından oluşturulur ve yüklenir, ancak CBS, BBC, Vevo ve Hulu gibi medya kuruluşları materyallerinin bir kısmını YouTube ortaklık programının bir parçası olarak YouTube aracılığıyla sunar. Kayıtlı olmayan kullanıcılar sitedeki videoları izleyebilir ancak yükleyemez, kayıtlı kullanıcılar ise sınırsız sayıda video yükleyebilir ve yorum ekleyebilir. Yaş kısıtlamalı videolar, yalnızca en az 18 yaşında olduklarını onaylayan kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanılabilir.
Mayıs 2019 itibarıyla YouTube’a her dakika 500 saatten fazla içerik yükleniyor ve YouTube’da her gün bir milyar saat içerik izleniyor. YouTube ve seçilmiş içerik oluşturucular, reklamları site içeriğine ve hedef kitleye göre hedefleyen bir program olan Google AdSense‘ten reklam geliri elde eder. Videoların büyük çoğunluğu ücretsiz olarak görüntülenebilir, ancak abonelik temelli premium kanallar, film kiralama, YouTube Müzik ve YouTube Premium, sırasıyla premium ve reklamsız müzik akışı sunan ve reklamsız abonelik hizmetleri gibi istisnalar vardır. Üç ayda bir bildirilen reklam gelirine göre, YouTube’un yıllık geliri 15 milyar ABD doları olduğu tahmin edilmektedir.
Clubhouse
Clubhouse, Nisan 2020’de Alpha Exploration Co.’dan Paul Davison ve Rohan Seth tarafından başlatılan ve birkaç kişiden oluşan gruplar için işitsel iletişimi kolaylaştıran, davetiyeyle kullanılabilen bir sesli sohbet uygulamasıdır. Mayıs 2020’de, bu uygulamanın değeri yaklaşık 100 milyon dolardı. 21 Ocak 2021’de açıklanan verilere göre, değeri 1 milyar dolara ulaştı.
Clubhouse, Nisan 2020’de yalnızca iOS’ta kullanıma sunuldu. Uygulama, COVID-19 salgınının ilk aylarında, özellikle de risk şirketi Andreessen Horowitz’in 12 milyon dolarlık A Serisi yatırımından sonra popülerlik kazandı. Aralık 2020 itibarıyla, uygulamanın 600.000 kayıtlı kullanıcısı vardı ve yalnızca davetiyeyle erişilebilir durumda kaldı. Ocak 2021’de şirket, “yakında” bir Android uygulaması üzerinde çalışmaya başlayacağını duyurdu.
Elon Musk ile GOOD TIME kulübünün Ocak 2021’de yaptığı röportajın ardından, uygulamanın popülaritesi önemli ölçüde arttı. 10 Şubat 2021’de Musk, Kanye West ile Clubhouse yapmayı kabul ettiğini tweetledi. 13 Şubat 2021’de Musk, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in resmi hesabına tweet atarak Clubhouse aracılığıyla bir konuşma istedi.
Uygulama, ilk yılında yaklaşık 13 milyon iPhone kullanıcısı tarafından indirildi.
Uygulamanın yayınlanmasından bir yıl sonra, haftalık aktif kullanıcı sayısı Şubat sonundan Mart başına kadar üç haftalık bir dönemde %21 düştü.
Lansmandan sonraki bir yıllık noktada, uygulamanın haftalık 10 milyondan fazla kullanıcısı vardı.
